เรียบง่ายแต่จริงจัง: แบรนด์แสนล้าน

                              เรียบง่ายแต่จริงจัง:แบรนด์แสนล้าน

          เช้าวันที่ 17 มีนาคม 2555 เฉลียว อยู่วิทยา  ผู้ก่อตั้งบริษัท เครื่องดื่มกระทิงแดงหรือเรดบูล สิ้นลมจากโลกใบนี้ไปด้วยวัย 89 ปี ตลอดทั้งวันนั้นสื่อมวลชนต่างพากันพยายามนำเสนอแง่มุมชีวิตของเศรษฐีแสนล้านคนนี้ ซึ่งแทบจะนับครั้งได้ที่เขาจะปรากฏตัวในแวดวงสังคม ว่ากันว่านี่คือภาพฉายที่สะท้อนให้เห็นถึงการใช้ชีวิตที่เรียบง่าย สมถะและจริงจังในการทำงาน จนกลายมาเป็นปรัชญาในวิถีธุรกิจ ก่อนจะเป็นหนึ่งในเอกลักษณ์ของแบรนด์ตำนานกระทิงแดงที่ถ่ายทอดมาจนถึงทายาทในรุ่นปัจจุบัน

ความเป็นคนเรียบง่าย สมถะของเจ้าสัวเฉลียว เปิดเผยออกมาต่อสาธารณะชนให้รับรู้อย่างชัดเจนในวงกว้าง น่าจะเป็นผลสืบเนื่องจากการจัดงานศพ มีการตั้งข้อสังเกตและพูดถึงกันมากว่า เหตุใดพิธีศพของ เจ้าสัวกระทิงแดง  จึงจัดขึ้นที่วัดเครือวัลย์วรวิหาร  ซึ่งเป็นวัดประจำหัวเมืองธรรมดา ไม่ใช่พระอารามหลวงชั้นเอกหรือชั้นโทอย่างที่มหาเศรษฐีรายอื่นๆนิยมใช้เป็นสถานที่เพื่อจัดงานศพ

นี่จะเห็นว่าวิธีคิดของมหาเศรษฐีผู้นี้ที่ดำรงอยู่บนวิถีแบบพอเพียง ตลอดเวลากว่า 30 ปี ที่เจ้าสัวเฉลียวคุมอาณาจักรกระทิงแดง ข่าวคราวที่ปรากฏต่อหน้าสื่อนั้นมีน้อยมากแทบจะไม่เคยให้สัมภาษณ์ เลือกเก็บตัวอย่างเงียบๆไม่ค่อยปรากฏตัวต่อสาธารณะ ไม่แสดงความคิดเห็นผ่านเวทีต่างๆ เลือกที่จะทำงานมากกว่าพูด

          สุทธิรัตน์ อยู่วิทยา ลูกสาวคนโตซึ่งได้ชื่อว่าเป็นทายาทที่ถอดแบบของเฉลียว อยู่วิทยา มาเกือบทั้งหมดทั้งการใช้ชีวิตและแนวคิดทางธุรกิจ เคยเล่าว่าพ่อเป็นผู้ออกแบบโลโก้เครื่องหมายกระทิงแดงเอง เพราะเห็นว่าแปลกไม่ซ้ำกับแบบของใคร และให้ความหมายที่ดีในแง่ของพลังงาน โดยนำไปจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในปี 2516  

          ส่วนวิธีการทำการตลาดในช่วงแรกของกระทิงแดงใช้วิธีแจกฟรีให้กับคนขับรถบรรทุกได้ชิม การตลาดแบบถึงลูกถึงคนและใจถึงใจ ทำให้กระทิงแดงเติบโตอย่างต่อเนื่องจากบริษัทเล็กๆที่มีพนักงานไม่ถึง 10 คนจนกลายเป็นบริษัทขนาดใหญ่ที่มีพนักงานนับพันคน ผลิตและวางจำหน่ายกระทิงแดงในยุโรป ภายใต้ยี่ห้อ เรดบูล ขายในกว่า 70 ประเทศทั่วโลก ทั้งเป็นสินค้าของคนไทย เพียงไม่กี่แบรนด์ที่คนค่อนโลกรู้จักและให้ความนิยมจนแบรนด์แตกแขนงไปหลายช่องทาง

          แต่สำหรับตัวตนของเฉลียว อยู่วิทยา แทบไม่เป็นที่รู้จักมากนัก ซึ่งเรื่องนี้ลูกสาวคนโต บอกว่าพ่อเป็นคนสมถะเรียบง่าย แต่งตัวธรรมดาด้วยเสื้อตัวเดียว นุ่งกางเกงแพร สวมหมวกงอบ มีกิจวัตรประจำวันในช่วงที่ยังดูแลธุรกิจ คือ ขี่จักรยานวนไปรอบๆโรงงาน เจออะไรไม่เรียบร้อยก็จะแวะเข้าไปดู

          และความสมถะเรียบง่ายของเจ้าสัวกระทิงแดงนั้นยังปรากฏให้เห็นตราบกระทั่งวันสุดท้ายของชีวิต ดังที่ครอบครัว อยู่วิทยา ระบุไว้ว่าเป็นความประสงค์ของผู้วายชนม์ที่ต้องการจัดพิธีอย่างเรียบง่ายและเพื่อไม่เป็นการรบกวนแขก ทางครอบครัวอยู่วิทยาจึงขอเป็นเจ้าภาพตลอดพิธี ทั้งเงินทำบุญจะมอบให้วัดโดยไม่หักค่าใช้จ่าย จากสิ่งนี้จึงมีการมองกันว่าเหมือน เฉลียว อยู่วิทยา มหาเศรษฐีแสนล้านกำลังจะสอนคนที่ยังอยู่ข้างหลังว่า รวยแค่ไหนก็เอาไปไม่ได้

          สิ่งหนึ่งที่เฉลียว นำพาอาณาจักรกระทิงแดงสู่ธุรกิจแสนล้าน  แน่นอนปฏิเสธไม่ได้ว่านั่นคืออุปนิสัยส่วนตัวของเจ้าสัวการรู้จักรักความเป็นธรรม ไม่เอาเปรียบผู้อื่น บนเวทีการดำเนินธุรกิจที่แข่งขันกันอย่างดุเดือด โดยครั้งหนึ่งเคยมีมหาวิทยาลัยเสนอมอบปริญญากิตติมศักดิ์ให้แก่เฉลียว แต่เจ้าสัวเลือกที่จะปฏิเสธโดยบอกว่าเป็นเรื่องที่ไม่ยุติธรรม เพราะไม่ได้เป็นคนร่ำเรียน การไปรับปริญญาจึงเป็นการเอาเปรียบคนที่ร่ำเรียนมา

          ในปี 2551 นิตยสารฟอร์บส์จัดอันดับ 40 เศรษฐีไทยโดยมี เฉลียว อยู่วิทยา รวยที่สุดมีทรัพย์สินราว 1.3 แสนล้านบาท และในปี 2553 เจ้าของบริษัทกระทิงแดง ก็พุ่งทะยานติดอันดับ 208 มหาเศรษฐีของโลก ทั้งยังคงรักษาแชมป์เป็นบุคคลที่รวยที่สุดของไทยและเป็นลำดับ 5 ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จากการมีทรัพย์สินราว 134,090 ล้านบาท

          ความร่ำรวยของคนๆหนึ่งย่อมมีที่มาที่ต่างกัน บางคนลืมตาขึ้นมาก็นอนอยู่บนกองเงินกองทองแล้ว แต่สำหรับบางคนต้องปากกัดตีนถีบ เฉลียวหรือโกเหลียวมีโอกาสเรียนหนังสือถึงแค่ชั้น ป.4 ก็ต้องออกมาช่วยทำงานที่บ้าน  หลังเข้ามาแสวงหาชีวิตที่ดีกว่าในกรุงเทพฯจากการเป็นผู้ผลิตและจำหน่ายยา เฉลียวหันมาจับเครื่องดื่มชูกำลังด้วยวิสัยทัศน์ที่ว่าต่อไปธุรกิจประเภทนี้จะมาแรง

          เวลานั้นตลาดเครื่องดื่มชูกำลังมีเจ้าตลาดเป็นแบรนด์ไทยยี่ห้อเดียว นอกนั้นเป็นแบรนด์จากญี่ปุ่น เฉลียวคิดว่าคนไทยน่าจะผลิตเองได้ด้วยรสชาติแบบไทยๆ มองเห็นช่องทางว่าน่าจะสอดแทรกสินค้าใหม่ได้ ทั้งตลาดผู้ใช้แรงงานถือเป็นตลาดที่ใหญ่ ซึ่งจากการที่เป็นคนเก็บตัว มีสไตล์การทำงานแบบคิดเร็ว ทำเร็ว เมื่อกระทิงแดงออกวางตลาดในปี 2522 คู่แข่งจึงถึงกับตกตะลึง ไม่คิดว่าศักยภาพของเฉลียวจะทำได้เร็วขนาดนี้

          เฉลียวเคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า ตนเองนั้นเป็นคนค่อนข้างรอบคอบ ก่อนทำอะไรจะศึกษาก่อน  ไม่ใช่ว่าคิดจะทำ จู่ๆก็ทำขึ้นมาเลย  หากรู้ว่าอะไรไม่ดีจะเลิกทำทันที  นี่จะเห็นว่าเป็นวิสัยทัศน์ทางธุรกิจที่น่าสนใจเป็นกรณีศึกษาดียิ่งจากเฉลียว อยู่วิทยา ที่แม้จะมีเงินทุนมากมาย หากเมื่อถึงเวลาที่ต้องตัดสินใจ จะคิดอย่างรอบคอบ

          อย่างไรก็ตามบนทางเดินธุรกิจของเฉลียว หาได้ปูด้วยกลีบกุกลาบไม่ เพราะก่อนประสบความสำเร็จ เจ้าสัวระดับแสนล้านก็เคยผ่านความผิดพลาดล้มเหลวจากการทำธุรกิจช่วยรับจัดจำหน่ายยาสีฟันเบลนแด็กซ์ ยาสีฟันของเยอรมนี โดยเล็งเห็นว่าน่าจะไปได้ดีในตลาด แต่แล้วเบลนแด็กซ์ก็ต้องหยุดขายในประเทศไทยด้วยเหตุผลของข้อตกลงทางการขายที่ไม่เป็นธรรมต่อคนไทย ทำให้เฉลียวต้องยุติกิจการสินค้าตัวนี้ไปด้วย

          รวมทั้งกรณี พลตรี สุตสาย หัสดิน  ณ อยุธยา ผู้นำกลุ่มการเมืองขวาจัดชื่อ กระทิงแดง ที่ออกมากล่าวว่าเครื่องดื่มชูกำลังกระทิงแดง นำชื่อกลุ่มการเมืองตนไปใช้ แต่เฉลียวก็ได้นำเอาเอกสารจดทะเบียนการค้าออกมายืนยันซึ่งทำให้เรื่องจบลง  ฉะนั้นหากมองเส้นทางชีวิตเฉลียว อยู่วิทยา หรือนักธุรกิจผู้บุกเบิกคนใดในโลกนี้ล้วนแล้วต้องเคยเจอกับอุปสรรค สิ่งหนึ่งที่ย่อมประจักษ์ชัดเป็นสัจธรรมนั่นคือ นักรบย่อมมีบาดแผล แต่สิ่งเหล่านั้นกลับเป็นตัวขัดเกลาให้พวกเขากลับแข็งแกร่งและเข้มแข็งยิ่งขึ้น จนทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จได้จนถึงทุกวันนี้

    เจ้าสัวเฉลียว ได้พิสูจน์ให้ทุกคนได้เห็นแล้วว่าการดำเนินธุรกิจจะต้องยืนอยู่บนหลักพื้นฐานของความซื่อสัตย์ ทั้งต่อตนเองและต่อผู้บริโภค ถือเป็นหัวใจสำคัญในการทำงาน รวมถึงความจริงใจ ความเรียบง่ายและจริงจัง สิ่งเหล่านี้ผนวกรวมกันจนทำให้กระทิงแดงกลายเป็นแบรนด์แสนล้านและเป็นที่รู้จักของคนทั่วโลกเช่นในปัจจุบัน